Το Visit Rwanda που είναι τυπωμένο στο μανίκι της Άρσεναλ εδώ και τέσσερα χρόνια και το ηθικό δίλήμμα που έχει προκαλέσει στους απανταχού ποδοσφαιρόφιλους, αλλά όχι στην διοίκηση της ομάδας.
Όταν μία κοινωνία προοδεύει είναι λογικό, αφού ξεφύγει από τα βασικά προβλήματα που είναι η βιωσιμότητα και η ποιότητα ζωής του ανθρώπου, να αρχίσουν να την απασχολούν και πράγματα για τα οποία νωρίτερα δεν είχε χρόνο, όπως είναι τα ηθικά ζητήματα. Ενώ λοιπόν τη σήμερον ημέρα κάνουμε μεγάλα βήματα προς τα πίσω στο πρώτο κομμάτι, στο δεύτερο υπάρχει μία προσπάθεια αφύπνισης.
Τα θέματα ηθικής έχουν αρχίσει να εγείρονται όλο και πιο έντονα στο κάθετι που περιλαμβάνει καθημερινά η ζωή μας, ίσως και ως ένα αποτέλεσμα της κορύφωσης του political correct που υπάρχει στις μέρες μας. Αποτέλεσμα, λοιπόν, αυτού του ηθικού… συναγερμού που έχει σημάνει είναι ο αναβρασμός που έχει προκληθεί στις τάξεις των φιλάθλων της Άρσεναλ και όχι μόνο με την χορηγία Visit Rwanda, που προέρχεται κατευθείαν από το αντίστοιχο υπουργείο ανάπτυξης της ομώνυμης φτωχής αφρικανικής χώρας.
Γιατί μία τόσο φτωχή χώρα επιλέγει να δίνει τόσα χρήματα για να διαφημίζεται σε μία ομάδα; Οι λόγοι είναι όντως διαφημιστικοί ή μήπως υποβόσκει κάτι άλλο από πίσω από το Visit Rwanda; Γιατί επιλέχθηκε η Άρσεναλ και όχι κάποια άλλη ομάδα; Σ’ αυτά και κάποια ακόμα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις παρακάτω.
Η κατάσταση στην Ρουάντα και ο ρόλος του προέδρου της Πολ Καγκάμε
Πάμε πρώτα να γνωρίσουμε λίγο την χώρα και τον πρόεδρό της, Πολ Καγκάμε. Η Ρουάντα είναι μία αφρικανική χώρα, που βρίσκεται προς το κέντρο της ηπείρου και συνορεύει με την Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Ουγκάντα, την Τανζανία και το Μπουρουντί. Ανεξαρτητοποιήθηκε το 1962 από το Βέλγιο του οποίου αποτελούσε αποικία. Η έκτασή της φτάνει τα 26.338 τετρ.χλμ. όντας δηλαδή κάτι παραπάνω από το 1/6 της Ελλάδας ενώ ο πληθυσμός της αγγίζει τα 13 εκατ. κατοίκους, κάτι που αντιστοιχεί σε 492 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο αποτελώντας την 27η χώρα στον κόσμο σε πληθυσμιακή πυκνότητα. Το κράτος αυτό έχει δικό του νόμισμα, το φράγκο Ρουάντας ενώ έχει τέσσερις επίσημες γλώσσες, δηλαδή γαλλικά, αγγλικά, σουαχίλι και κινιαρουάντα.
Η αφρικανική χώρα είναι πιο γνωστή για ένα πολύ δυσάρεστο, αλλά ιστορικό γεγονός. Πρόκειται για τον εμφύλιο πόλεμο που είχε ξεσπάσει σ’ αυτή για μία τετραετία (1990-1994), ο οποίος κόστισε την ζωή σε περισσότερο από 500-800.000 ανθρώπους, αφού διενεργήθηκε ουσιαστικά μία ολόκληρη γενοκτονία, από τις πιο σκληρές που έχουν συμβεί ποτέ. Περίπου 500-662.000 Τούτσι έχασαν την ζωή τους μέσα σε δύο μήνες από τους Χούτου (σκότωναν μέχρι και δικούς τους που ήταν μετριοπαθής απέναντι στους Τούτσι), οι οποίοι όπλιζαν μέλη της φυλής τους, απλούς καθημερινούς ανθρώπους, όχι στρατιώτες και τους ωθούσαν να σκοτώνουν γείτονές τους ή άλλους ανθρώπους απλά επειδή ήταν από την φυλή των Τούτσι.
Διαβάστε ακόμη: Ίλαν Σορ: Το αφεντικό της Μιλσάμι και η μεγαλύτερη τραπεζική κλοπή του αιώνα
Οι δολοφονίες γίνονταν με τυφέκια, ματσέτες και ότι μπορεί κανείς να φαναστεί ενώ οι γυναίκες των Τούτσι βιάζονταν και κάποιες φορές στειρώνονταν με ματσέτες, μαχαίρια, βραστό νερό ή και οξύ για να μην μπορούν να γεννήσουν άλλα παιδιά της φυλής. Συνολικά υπολογίζεται πως βιάστηκαν περίπου 250-500.000 γυναίκες και όχι μόνο μία φορά η καθεμία.
Σ’ αυτήν την εμφύλια σύρραξη εμπλοκή είχε και ο νυν πρόεδρος της χώρας, Πολ Καγκάμε, που ήταν ένας εκ των δύο αρχηγών της μίας πλευράς, αυτής των επαναστατών (Rwanda Patriotic Front), που αντιμάχονταν των κυβερνητικών στρατευμάτων της χώρας, που είχαν στρατιωτική βοήθεια και από το Ζαΐρ και την Γαλλία.
Ο Καγκάμε οδήγησε τους επαναστάτες σε νίκη στον εμφύλιο και τελείωσε έτσι και την γενοκτονία. Η επιτυχία του αυτή τον βοήθησε να γίνει ο de facto ηγέτης της χώρας, που στην αρχή υπηρετούσε σε θέσεις όπως του αντιπροέδρου και του υπουργού άμυνας, όσο ήταν πρόεδρος ο Παστέρ Μπιτζιμουνγκού (1994-2000). Μετά την εξαετία αυτή ανέλαβε τα ηνία της χώρας τα οποία διατηρεί μέχρι και σήμερα αφήνοντας ανάμεικτα συναισθήματα στον λαό του.
Η αμφιλεγόμενη διοίκηση του προέδρου Καγκάμε
Στην αρχή ο λαός της Ρουάντα ήταν πολύ θετικά διακείμενος στο πρόσωπό του για την νίκη του στον εμφύλιο πόλεμο που έφερε και το τέλος της γενοκτονίας. Ο ίδιος ήταν γεννημένος Τούτσι. Μετά την λήξη του πολέμου και την επικράτηση της παράταξής του, οι δυνάμεις του έκαναν αντίποινα στους Χούτου, τα οποία ο ίδιος δεν υποστήριζε, ωστόσο δεν έκανε και κάτι για να σταματήσει. Παράλληλα υποστήριξε τις επαναστάσεις που ξεκίνησαν αργότερα στην Ινδία και το Κονγκό (ή Ζαΐρ όπως λεγόταν τότε) που κατέληξαν σε αιματηρούς πολέμους.
Παράλληλα, στην διάρκεια αυτών των 22 ετών που βρίσκεται στην θέση του προέδρου της χώρας αρκετοί πολιτικοί του αντίπαλοι δολοφονήθηκαν, όπως για παράδειγμα, ο επικριτής του Ρεβοκάτ Καραεμανγκίνγκο πυροβολήθηκε εννιά φορές στην Μοζαμβίκη όπου ήταν εξόριστος από τον Σεπτέμβριο του 2021, ενώ άλλοι εξαφανίζονταν. Ταυτόχρονα, οι εκλογές που διενεργούνταν στην χώρα ήταν λίγο περίεργες, αφού κατέγραφε κάποιες φορές νίκες με αδιανόητα ποσοστά, τύπου 99% (στις τελευταίες εκλογές το 2017), που είναι λίγο ακραίο για να το πιστέψει κανείς.
Ένας άλλος επικριτής του καθεστώτος, ο Πολ Ρουσεσαμπαγκίνα, ο οποίος με τις γενναίες πράξεις του κατά την διάρκεια του εμφυλίου έσωσε περίπου 1.000 ζωές Χούτου και Τούτσι, σε σημείο μάλιστα το Χόλιγουντ να γυρίσει ταινία για κείνον (Hotel Rwanda), συνελήφθη από το καθεστώς. Ταξίδευε με αεροπλάνο από το Ντουμπάι στο Μπουρουντί, αυτό προσγειώθηκε στην Ρουάντα και την πρωτεύουσα Κιγκάλι, όπου συνελήφθη με την αιτιολογία πως υπήρχε διεθνές ένταλμα για την σύλληψή του για εννιά εγκλήματα τρομοκρατίας αναφορικά με την σύνδεσή του με το FLN (National Liberation Front). Τις σχέχεις αυτές έχει αρνηθεί τόσο ο ίδιος όσο και η οικογένειά του, αλλά δεν είχε κάποιο αντίκρισμα αυτό. Φυσικά και το αποτέλεσμα της δίκης ήταν να καταδικαστεί σε 25 χρόνια φυλάκισης τον Σεπτέμβριο του 2021. Πολλές οργανώσεις έκαναν λόγο για δίκη παρωδία υποκινούμενη από το καθεστώς για την κριτική που του ασκούσε. Μάλιστα, τα Ηνωμένα Έθνη είπαν πως ο Ρουσεσαμπαγκίνα απήχθη από πράκτορες της Ρουάντα στο Ντουμπάι, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πως κρατείται παράνομα ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ αμφισβήτησε την καταδίκη του τονίζοντας πως δεν είχαν αρκετά και σαφή στοιχεία γι’ αυτήν.
Διαβάστε ακόμη: Γκλέιζερς: Η οικογένεια που «καταδυναστεύει» την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ
Δεν λείπουν, όμως, και τα θετικά κατά την περίοδο διακυβέρνησής του για να είμαστε δίκαιοι. Η χώρα γνώρισε τεράστια οικονομική ανάπτυξη ενώ βελτιώθηκε ταυτόχρονα και το επίπεδο ζωής των κατοίκων της ως ένα βαθμό. Από το 2010 που είχε ΑΕΠ 2 δις δολάρια έφτασε σήμερα να αγγίζει τα 12 δις. Δυστυχώς, ο πληθωρισμός και το κόστος ζωής δεν έχουν αφήσει να φανεί μεγάλη διαφορά στο εισόδημα των πολιτών. Ο μέσος μισθός της χώρας είναι 780 δολάρια τον χρόνο και 65 τον μήνα (!!).
Είχε θέσει μάλιστα στόχο να φτάσει η χώρα να έχει ρυθμό ανάπτυξης ύψους 7%, το υψηλότερο που μπορεί μία αναπτυσσόμενη χώρα θέλοντας να κάνει την Ρουάντα την Σιγκαπούρη της Αφρικής. Βέβαια αυτό δεν είναι κάτι εύκολο, αφού υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών, όπως είναι το προσδόκιμο ζωής, η βρεφική θνησιμότητα και τα ποσοστά αναλφαβητισμού.
Ένα ακόμη θετικό στοιχείο της διακυβέρνησής του είναι πως το 60% του κοινοβουλίου της χώρας είναι γυναίκες, κάτι που δεν έχουν καταφέρει πολλές χώρες, που είναι και περισσότερο προηγμένες.
Έχει αποτελέσματα το Visit Rwanda;
Η σύναψη της χορηγίας με την Άρσεναλ και το ξεκίνημα του «Visit Rwanda» έγινε το 2018 ενώ αργότερα, το 2021, η συμφωνία αυτή επεκτάθηκε μέχρι το 2025 και αποφέρει 11,5 εκατ. ευρώ ετησίως στους «κανονιέρηδες». Btw η Ρουάντα χορηγεί ξανά με το ίδιο κόνσεπτ και την προπονητική φανέλα της Παρί Σεν Ζερμέν, αλλά όταν βασικός επενδυτής σου είναι το Κατάρ, με όσα συμβαίνουν εκεί τώρα και με τον Μουντιάλ, λόγω του οποίου έχουν πάρει μεγαλύτερη διάσταση αρκετά θέματα, είναι λογικό η αφρικανική χώρα και το ηθικό ζήτημα αυτής να περνά σε δεύτερη μοίρα.
Η αιτιολογία της συγκεκριμένης λοιπόν απόφασης της Ρουάντα να χορηγήσει την Άρσεναλ ήταν η αύξηση των τουριστών που έρχονται στην χώρα. Βλέπετε ο Καγκάμε ξεκίνησε μία προσπάθεια να κάνει την οικονομία της χώρας να απεξαρτητοποιηθεί από τα ορυχεία και τα αγροτικά προϊόντα (τσάι, καφές), αναπτύσσοντας κι άλλους οικονομικούς κλάδους, με κύριο τον τουρισμό. Το κοινό που στόχευαν ήταν η Βόρεια Αμερική (οι Αμερικανοί υπολογίζεται πως αφήνουν 12.000 δολάρια ο καθένας), η Αγγλία, αλλά και η Ασία, μέρη που η Πρέμιερ Λιγκ έχει μεγάλη απήχηση. Το γεγονός μάλλον πως ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας είναι οπαδός των Λονδρέζων έχοντας ποστάρει πολλές φορές και σχόλια για τα ματς τους στο Twitter είναι άσχετο.
Σύμφωνα με μία έρευνα που είχε γίνει το 2015 η Άρσεναλ είχε τους περισσότερους οπαδούς στην αφρικανική ήπειρο ενώ είχε φέρει και μεγάλους Αφρικανούς ποδοσφαιριστές τα επόμενα χρόνια, όπως ο Πιέρ-Εμερίκ Ομπαμεγιάνγκ (Γκαμπόν), αλλά και ο ακριβότερος Αφρικανός παίκτης όλων των εποχών, Νικολάς Πεπέ. Ταυτόχρονα οι «κανονιέρηδες» ήταν η τέταρτη σε δημοφιλία ομάδα στην Αμερική.
Ο τουρισμός πλέον καταλαμβάνει το 1/8 του ΑΕΠ της αφρικανικής χώρας, που έχει κάνει εμφανή πρόοδο στον τομέα αυτό, παρ’ ότι ο αρχικός στόχος που είχαν θέσει το 2013 ήταν το 1/4, αλλά η πανδημία του κορωνοϊού τα πήγε όλα πολύ πίσω και σ’ αυτό το κομμάτι. Το 2018 η χώρα έκανε ρεκόρ δεχόμενη 1,71 εκατ. επισκέπτες, η πλειονότητά τους από άλλες αφρικανικές χώρες.
Η κρατική υπηρεσία που ήταν υπεύθυνη για το «Visit Rwanda» τόνισε πως η διαφήμιση από την φανέλα της Άρσεναλ έχει φέρει αύξηση 8% στον τουρισμό της χώρας, κάτι που όμως όπως καταλαβαίνεται δεν μπορεί να προσδιορισθεί επακριβώς κι επομένως αυτά που ισχυρίζεται το συγκεκριμένο τμήμα είναι λίγο αμφιλεγόμενα.
Κάτι το οποίο θα μπορούσαμε να εξετάσουμε με περισσότερη ασφάλεια είναι ένα πολ των οπαδών της Άρσεναλ για το αν θα επισκέφτονταν την Ρουάντα που διενεργήθηκε ένα χρόνο μετά την έναρξη της συνεργασίας των δύο πλευρών. Το αποτέλεσμα ήταν ότι το 71% αυτών δεν το είχε σκεφτεί να πάει διακοπές εκεί, παρ’ ότι εκείνη την χρονιά παρατηρήθηκε μία αύξηση τουριστών από το Ηνωμένο Βασίλειο ύψους 18% και μία γενικότερα αύξηση ύψους 30%. Ένα χρόνο αργότερα που η δημοσκόπηση αυτή επαναλήφθηκε το συγκεκριμένο ποσοστό έπεσε στο 49% ενώ παράλληλα παρατηρήθηκε αύξηση στους τουρίστες από την Αγγλία ύψους 5%.
Οι αντικρουόμενες απόψεις για την συμφωνία με την Visit Rwanda
Η απόφαση αυτή του Πολ Καγκάμε να χορηγήσει η Ρουάντα την Άρσεναλ έχει προκαλέσει αντιδράσεις οι οποίες είναι κυρίως αρνητικές. Αρχικά, είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως ένα από τα φτωχότερα έθνη του κόσμου χαλάει χρήματα για χορηγίες σε ποδοσφαιρικές ομάδες την ώρα που η Ρουάντα λαμβάνει περισσότερα από ένα δις δολάρια το χρόνο βοήθεια για να τα βγάλει πέρα και τα 70 εκατ. ευρώ απ’ αυτά τα δίνουν οι Άγγλοι.
Η κυβέρνηση της χώρας ανταπαντά πως τα χρήματα αυτά βγαίνουν κατευθείαν από την αρμόδια υπηρεσία που ασχολείται με τον τουρισμό και δεν προέρχονται απ’ αυτά της οικονομικής βοήθειας που λαμβάνει.
Άλλοι κατηγορούν την κυβέρνηση πως προέβη στην συγκεκριμένη κίνηση κάνοντας sportswashing, δηλαδή πως προσπαθεί ουσιαστικά να κρύψει όλα τα κακώς κείμενα της χώρας (αυταρχικό καθεστώς, φτώχια κλπ.) μέσω μίας κίνησης εντυπωσιασμού στον χώρο του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου. Αυτή φυσικά είναι μία συνήθης πρακτική των καιρών, που χρησιμοποιούν κι άλλα κράτη που έχουν πράγματα να καλύψουν π.χ. Κατάρ, Κίνα, Σαουδική Αραβία κλπ.
Η ίδια η Άρσεναλ έχει αναφέρει πως έχει γίνει σχετική έρευνα για την χορηγία Visit Rwanda και πως έγινε αποδεκτή, γιατί δεν υπήρχαν στοιχεία για να στοιχειοθετηθεί πως υπάρχει κάτι «μεμπτό», είτε σχετικά με το sportswashing είτε με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα.
Εκείνη που είναι υπέρ της συγκεκριμένης χορηγίας θεωρούν πως είναι μία κίνηση η οποία είναι καλοπροαίρετη κι έχει καλά αποτελέσματα και για τις δύο πλευρές. Η μεν Άρσεναλ λαμβάνει ένα πολύ καλό ποσό για μία χορηγία στο μανίκι της φανέλας ενώ η Ρουάντα αποκτάει την ευκαιρία να διαφημιστεί και να αυξήσει έτσι τις τουριστικές ροές της και άρα και τα έσοδά της ανεβάζοντας το βιοτικό επίπεδο των πολιτών μίας αρκετά φτωχής χώρας.
Όλ αυτά έχουν την δική τους δόση αλήθειας. Υπάρχουν συμφέροντα σίγουρα οικονομικά και από τις δύο πλευρές και για την αφρικανική χώρα ίσως να υπάρχουν και άλλου είδους. Το θέμα είναι καθαρά ηθικό για την Άρσεναλ. Μπορεί να ακολουθήσει τον δρόμο που έχουν χαράξει οι υπόλοιπες ομάδες παίρνοντας χρήματα από χώρες που υπάρχουν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλα ή μπορεί να τα απορρίψει για τους λόγους αυτούς χάνοντας όμως ένα πολύ σημαντικό έσοδο, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα αναπληρώσει κάποια άλλη εταιρεία, έστω και με λιγότερα χρήματα. Πάντως προς στιγμήν φαίνεται πως οι «κανονιέρηδες» να πηγαίνουν με το πρώτο σενάριο…
Πηγές: Athletic, Mirror, HITC Sevens
