Σε μια χώρα που χρησιμοποιεί το μπάσκετ ως… απαίδευτο αδερφό του ποδοσφαίρου, οι απαιτήσεις μας από τη νέα γενιά δεν συμπίπτουν με τις παροχές που της προσφέρονται.
Ο… μαγικός κόσμος της ελληνικής καλαθόσφαιρας όπως αρχικά την ονόμαζαν τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 δεν διανύει και τις καλύτερες ημέρες του. Μπορεί ο κορυφαίος αθλητής που έβγαλε τούτη εδώ η γωνιά της Μεσογείου να γράφει το ένα έπος μετά το άλλο στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ωστόσο εντός των συνόρων η πραγματικότητα προσγειώνει και τους πλέον αισιόδοξους.
Μια μπασκετική λίγκα υπό καθεστώς… φοιτητικής μάζωξης, με ομάδες να μπαινοβγαίνουν άνευ επιτήρησης και την αναλογία Ελλήνων-ξένων να γέρνει προς την λάθος πλευρά. Η χώρα με τον πλέον πολυδιαφημισμένο μπασκετμπολίστα έχει να προσφέρει ένα από τα χειρότερα αθλητικά περιτυλίγματα της Ευρώπης, αφήνοντας τις εποχές της κυριαρχίας της να χαθούν στη λήθη.
Πως γίνεται μια χώρα να παράγει τέτοια… τεχνοκρατική ασχετοσύνη για το εθνικό της σπορ (μαζί με το πάντα υποτιμημένο πόλο);
Η Ελλάδα έχει το μπάσκετ βαθιά ριζωμένο στο DNA της, παρότι η σχέση των δύο δεν ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Η έκρηξη της δημοφιλίας του αθλήματος το 1987, σε συνδυασμό με την αξιοπρόσεκτη σταθέροτητα σε εθνικό και συλλογικό επίπεδο τα χρόνια που ακολούθησαν, δημιούργησαν μια άνευ προηγουμένου ροπή προς τις… μπασκέτες των ανοιχτών γηπέδων.
Το έπος του ’87 “γέννησε” το 2005, αλλά και το αποκορύφωμα του ονείρου ένα χρόνο αργότερα στην Σαϊτάμα. Έκτοτε, η Ελλάδα μετράει ένα μετάλλιο σε Ευρωμπάσκετ το 2009, ένα μετάλλιο που θα κατακτούσε στο Ευρωμπάσκετ του 2007 αν δεν γινόταν στην Ισπανία και 13 χρόνια πικρίας. Εδώ όμως δεν είμαστε για να μιλήσουμε για το παρελθόν, οριακά ούτε καν το παρόν, αλλά το μέλλον.
Σαν κάθε φανατισμένος λαός που σέβεται τις παραδόσεις του, οι Έλληνες λατρεύουν να δημιουργούν μελλοντικούς ήρωες. Ναι, οι ίδιοι που χαρακτηρίζουν “ταλέντο” έναν αθλητή 23 ετών. Σύμφωνα με τα όσα συχνά γράφονται και εννοούνται, η εγχώρια μπασκετική παραγωγή βρίσκεται σε περίοδο ξηρασίας, καθώς τα νέα αξιοπρόσεκτα ταλέντα όλο και περισσεύουν. Αυτή είναι η αλήθεια, ή μια εξαιρετική “φούσκα” για να κυνηγήσουμε φαντάσματα αντί για τις παθογένειες μας;
Η παράδοση δημιουργεί φαντασιώσεις και πεποιθήσεις περασμένων εποχών
Καταρχάς, οφείλουμε να ομολογήσουμε πως ο πήχης των απαιτήσεων ήταν και είναι εξαιρετικά υψηλός. Αυτό μπορεί εν μέρει να δικαιολογήθει από το γεγονός πως ζούμε σε μια χώρα που μετράει 19 μετάλλια στις μικρές ηλικίες, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (5 η Νέων και από 7 η Εφήβων & η Παίδων). Η άλλη όψη του νομίσματος λέει πως το 19ο ήρθε το μακρινό ήδη 2017, ενώ αν θέλουμε να βρούμε το τελευταίο εκτός συνόρων, συμπληρώνουμε οριακά δεκαετία από το χάλκινο των Παίδων στο Κίεβο το 2013!
Οι υπέρμαχοι του ισχυρισμού αυτού βλέπουν τις δύο κορυφαίες ομάδες της Ελλάδας να μην εμπιστεύονται τα νέα παιδιά, την ώρα που ο λοιπός ανταγωνισμός επενδύει σε… μισθοφόρους μιας χρήσης για να βγει η χρονιά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Η απάντηση που αναλογεί μπορεί να δοθεί μόνο με… ονόματα!
Η Εθνική Νέων, η οποία απέτυχε να περάσει στα προημιτελικά του Ευρωμπάσκετ, απαρτίζεται από παίκτες με διόλου ευκαταφρόνητα προσόντα, αλλά και υπαρκτές παραστάσεις. Νικολαΐδης, και Κολοβέρος είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε Λαύρο και Ιωνικό αντίστοιχα, ο Νετζήπογλου έχει εξελιχθεί σε ηγέτης του Άρη, ο Φίλλιος πήρε αρκετά λεπτά λόγω των συνθηκών στον Ηρακλή, οι Τανούλης (MVP της Εθνικής στο τουρνουά) και Μπαζίνας βρήκαν για άλλη μια χρονιά τις ευκαιρίες τους στον Προμηθέα, ενώ ο Μαντζούκας απέκτησε σταδιακά ρόλο στο ροτέισον του Παναθηναϊκού.
Αν προσθέσουμε στην εξίσωση τον… μετανάστη Καλόγηρο αλλά και τους Οικονομόπουλο, Τσάμη, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως θέμα… ποσοτικής ποιότητας δεν υφίσταται, παρά μόνο στο μυαλό μας. Σίγουρα, οι προαναφερθέντες δεν συνθέτουν μια φουρνιά αναλόγη με εκείνης των Σλούκα, Παπανικολάου, Γιάνκοβιτς, όμως κατ’ εμέ δεν έχουν να ζηλέψουν και πολλά από την τελευταία επιτυχημένη “τάξη” του ελληνικού μπάσκετ, εκείνη των 96-97αρηδων, όπου μέχρι στιγμής έχει μόλις τρεις παίκτες που έχουν σταθεί σε επίπεδο Ευρωλίγκας (Παπαγιάννης, Μήτογλου, Λούντζης).
Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά των δύο ομάδων; Η μία είχε διοργανώσεις εντός έδρας (Παγκόσμιο το 2016, Ευρωπαϊκό το 2017), η άλλη όχι. Η μια είχε προπονητή με εμπειρία και ικανότητα διαχείρισης τέτοιων ηλικιών (Παπαθεωδόρου), η άλλη όχι (Γιατράς). Αποτέλεσμα; Πρώτη θέση το 2017, ένατη ή δεκάτη το 2022. Από αυτό το δείγμα θα κρίνουμε αν το μέλλον του ελληνικού μπάσκετ και (για να είμαστε τίμιοι) το στοίχημα της αξιοποίησης του Γιάννη Αντετοκούνμπο έχει προοπτική; Αμ δε.
Οι έφηβοι κρύβουν μερικά διαμαντάκια και τον απόλυτο… μονόκερο
Χαμηλώνοντας τον ηλικιακό δείκτη, παρατηρούμε πως τα κουκιά είναι σίγουρα μετρημένα, αν και αμφότερες οι Εθνικές Εφήβων και Παίδων έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να τις παρακολουθήσει κάποιος στις επερχόμενες διοργανώσεις. Η U18 δεν παρουσιάζει σπουδαία πληρότητα, κάτι που όμως καμουφλάρεται εύκολα, όταν στην ομάδα υπάρχει η περίπτωση του Αλέξανδρου Σαμοντούροβ. Το επόμενο μεγάλο στοίχημα του ελληνικού μπάσκετ κεντρίζει τα βλέμματα και η μεταγραφή του στον Παναθηναϊκό μπορεί να σημαίνει τα πάντα ή και… τίποτα, αν κρίνει κάποιος από το πρόσφατο ιστορικό των πράσινων σε παρόμοιες καταστάσεις. Το μόνο βέβαιο είναι πως ο αθλητικός “απόφοιτος” της ΔΕΚΑ θα μας απασχολεί (ελπίζουμε) για πολλά χρόνια ακόμα, ίσως και σε ώρες καθόλου φιλικές με την καθημερινότητα μας.
Από εκεί και πέρα, ο νεαρός σταρ πλαισιώνεται από τον επίσης ταλαντούχο ψηλό Βαγγέλη Ζούγρη του Περιστερίου, που έχει φέτος την ευκαιρία να δουλέψει με τον Βασίλη Σπανούλη, τον Μιχάλη Σπρίντζιο του Λαυρίου και τον Θωμά Ζορμπά του Ολυμπιακού, κατά κύριο λόγο. Ο μοναδικός πονοκέφαλος του Ηλία Καντζούρη είναι μάλλον και το… μεγάλο πρόβλημα που ανιχνεύεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Αυτές οι δύο ηλικιακές ομάδες, όπως και ελαφρώς μεγαλύτερες, παρουσιάζουν “μαύρες τρύπες” στους γκαρντ!
Οι μεγάλοι πρωταγωνιστές των δύο ομάδων είναι κυμαίνονται κυρίως στις θέσεις 3-5 (Τανούλης, Σαμοντούροβ, Ζούγρης, Ζορμπάς, Μαντζούκας, Σπρίντζιος), ενώ οι μοναδικές αξιόλογες εξαιρέσεις είναι ο Νετζήπογλου, που δεν είναι πλέι μέικερ, οι Νικολαΐδης και Κολοβέρος που αντιμετωπίζουν πρόβληματα λόγω σωματοδομής και ο 18χρονος Νίκος Πλώτας, που έχει αφήσει υποσχέσεις με τον Προμηθέα αλλά χρειάζεται περισσότερες παραστάσεις, σε μια θέση που στην ομάδα του έχει ήδη να ανταγωνιστεί τον Μπαζίνα!
Εκ πρώτης όψεως, μετά τους Καλάθη και Σλούκα το… χάος! Εκ δεύτερης, τους Παίδες και τα μάτια σας!
Η U16, η οποία θα έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει τις δυνάμεις της στο φετινό Ευρωμπάσκετ που θα διεξαχθεί στα Σκόπια, δείχνει να προσφέρει 2+1 λύσεις σε αυτό το πρόβλημα. Η πρώτη και κύρια, ακούει στο όνομα Λευτέρης Λιοτόπουλος. Ο άσος της ΔΕΚΑ, οδήγησε μαζί με τον Σαμοντούροβ την ομάδα του στον φετινό τίτλο και δείχνει πως έχει όλα τα προσόντα για να αποτελέσει το επόμενο το σημείο αναφοράς σε βάθος χρόνου. Από κοντά και ο κατά επτά μήνες μεγαλύτερος του Βενιαμίν Αμπόσι, ένας εκ των σπουδαιότερων ταλέντων που έχει αυτή την στιγμή στην σύνθεση της η ακαδημία του Ολυμπιακού. Μπορεί κάποιος, ή αμφότεροι να εξελιχθούν σε όσα δεν έγιναν ποτέ οι Τολιόπουλος, Μουράτος, Κόνιαρης, Φλιώνης και σε μικρότερο βαθμό ο Λούντζης; Ο χρόνος θα το κρίνει.
Η έξτρα επιλογή δεν είναι άλλος από τον σταρ της ομάδας και εξίσου μεγάλο prospect, Νεοκλή Αβδάλα. Ο νεαρός αθλητής του δευτεραθλητή Ελλάδας πραγματοποίησε φέτος τις πρώτες του συμμετοχές στην EuroLeague και Basket League σε ηλικία μόλις 15 ετών, θυμίζοντας σε πολλούς την περίπτωση του Βασίλη Χαραλαμπόπουλου, με την ελπίδα να μην έχει την ίδια κατάληξη. Παρότι δεν λογίζεται ως πόιντ γκαρντ, η υπάρξη του στο παρκέ σε ρόλο δεύτερου χειριστή μπορεί να λειτουργήσει με επιτυχία, παρότι λόγω συνθηκών μάλλον δεν θα το δούμε το φετινό καλοκαίρι.
Σε κάθε περίπτωση, τρεις άκρως ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, όπως και αρκετές ακόμα που χρίζουν παρακολούθησης έχουν “πέσει” στα χέρια του Βαγγέλη Ζιάγκου, μέλους της εξαιρετικής νέας γενιάς των Ελλήνων προπονητών, όπως οι Καστρίτης, Τακιανός, Πιστιόλης και Καντζούρης.
Εφόσον λοιπόν το υλικό δεν απουσιάζει, τουλάχιστον στον βαθμό που αυτό παρουσιάζεται, ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα του ελληνικού μπάσκετ; (Drum rolls) Η οργάνωση.
Δεν νοείται μια αξιόλογη φουρνιά, όπως αυτή των Νέων, να κατευθύνεται από έναν προπονητή με μηδαμινή εμπειρία σε τέτοιες ηλικίες, ο οποίος άργησε, αλλά κατάλαβε πως αυτό το πρότζεκτ ήταν καταδικασμένο εξ αρχής: “Η ομάδα έπρεπε να είναι έτοιμη. Δεν ήταν συγκεντρωμένη, δεν ήταν έτοιμη και η ευθύνη βαραίνει εμένα. Ήταν αποτυχία αυτό το αποτέλεσμα. Πίστευα πως μπορούμε να φτάσουμε ψηλά” δήλωσε ο Μάκης Γιατράς μετά την ήττα από το Βέλγιο.
Ο προπονητής του Προμηθέα μπορεί να είχε τις καλύτερες προθέσεις, όμως όταν φτάνεις να κοουτσάρεις στις 17.00 τον σύλλογο σου και στις 19.00 την Εθνική Νέων σε φιλικό προετοιμασίας, μόνο αναπόσπαστη δεν μπορεί να είναι η δουλειά σου!
Ένα ακόμα παράδειγμα είναι η μεταχείριση της Εθνικής U14. Οι αθλητές του παμπαιδικού κλήθηκαν με 12 μέρες προετοιμασία να αγωνιστούν σε τουρνούα στη Μελίγια, με αντιπάλους που μετρούν τουλάχιστον δύο χρόνια παρουσίας σε κοινό πρόγραμμα και προπονούνται μαζί εδώ και 40 μέρες! Καθόλου εντύπωση προκαλεί λοιπόν το γεγονός πως γύρισαν στην Ελλάδα με τρεις… “σφαλιάρες” από Ισπανία (116-45), Γαλλία (103-68) και Ιταλία (112-83)!
Σε ηλικίες όπου η προσωπικότητα είναι σε διαδικασία εξερεύνησης, τέτοιες εμπειρίες δεν είναι απαραίτητα ευχάριστες, ούτε πολύτιμες για παιδιά με τόσο εύθραυστο χαρακτήρα, πράγμα που επισήμανε και στις δηλώσεις του ο νέος προπονητής της Εθνικής Παίδων: “Η ηλικιακή φάση στην οποία βρίσκεται ένας αθλητής αυτής της ηλικίας έχει πολλές ιδιαιτερότητες, όπως η διαχείριση της πίεσής του ή το να μάθει τα σωστά και τα λάθη με σωστό τρόπο. Δεν αφορά μόνο το αθλητικό σκέλος και τη σωματική ανάπτυξη, είναι κυρίως οι ψυχοσυναισθηματικού τύπου ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν αυτήν την ηλικία. Θέλει μια πολύ ιδιαίτερη προσέγγιση, δεν είναι προπονητικό-αγωνιστικό το κομμάτι της ευθύνης που αναλαμβάνει ένας προπονητής που θα συνεργαστεί με αυτές τις ηλικίες. Ο ρόλος είναι καθοδηγητικός σε όλα τα επίπεδα. Θέλει μια πολύ ιδιαίτερη μεταχείριση και προσέγγιση σε όλα τα επίπεδο“.
Σε μια παγκόσμια πραγματικότητα που επιβάλει την μετατροπή των αθλητών σε… ρομπότ, το ελληνικό μπάσκετ βρίσκεται μπροστά στην δεύτερη μεγαλύτερη πρόκληση της ιστορίας του, μετά το 1987. Το Ευρωμπάσκετ του Σεπτεμβρίου, με μια γαλανόλευκη πάνοπλη (πλην του Μήτογλου) και τον Γιάννη αποφασισμένο να κατακτήσει άλλη μια κορυφή, δεν αποκλείεται να γίνει η απαρχή μιας αναγέννησης που ξεκίνησε με την αλλαγή σελίδας στην ομοσπονδία.
Το κοινό αίσθημα είναι, πως τον Σεπτέμβρη τα μικρά παιδιά θα επιστρέψουν στις ταλαιπωρημένες μπασκέτες των ανοιχτών γηπέδων. Θα αξιοποιηθούν; Ο χρόνος θα μας δώσει αυτή την κρίσιμη απάντηση…
