Την επόμενη φορά που μπορεί να σκεφτείτε πως ο σκοπός δεν αγιάζει πάντοτε τα μέσα, φανταστείτε μια εποχή όπου ο πρωταθλητής της F1 πέφτει θύμα απαγωγής, στον βωμό της ανόδου του Φιντέλ Κάστρο στην εξουσία της Κούβας. Δεν πρόκειται για σενάριο ταινίας, αλλά αυτό που συνέβη στον Χ. Μ. Φάντζιο μια μέρα σαν σήμερα το 1958…
Αν υπάρχει κάτι που μπορεί να κρατήσει τον επαγγελματικό αθλητισμό στον αφρό του κοινωνικού ενδιαφέροντος, είναι η ανάπτυξη. Ανεξαρτήτως προτίμησης, όλοι μπορούμε να παραδεχθούμε πως το αγαπημένο μας άθλημα έχει αλλάξει κατά πολύ την μορφή του την τελευταία 20ετια, πόσο μάλλον σε σχέση με την εφεύρεση του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που επιβεβαιώνει αυτό τον κανόνα, είναι η Formula 1. Ένα σπορ που είχε μια μορφή… ριψοκίνδυνου χόμπι κατά την ανάπλαση του την δεκαετία του ’50, μέχρι την σημερινή εκδοχή του, που απαιτεί από τους εκάστοτε πιλότους εξαντλητικές συνθήκες οδήγησης, αλλά με τα ελάχιστα δυνατά ρίσκα.
Κατά την πρώτη 10ετια της υπάρξης της όμως, η F1 δεν ήταν κάτι παραπάνω από την ευκαιρία για οδηγούς άνευ ηλικίας να επιδείξουν το ταλέντο τους με ένα μηχάνημα που κάλλιστα μπορεί να τους σκοτώσει για ένα τους λάθος. Μονάχα ένας αρκετά θαρραλέος ή ακόμα περισσότερο αφελής θα δεχόταν αυτό το ρίσκο. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που πολλοί από τους πιλότους εκείνης της εποχής λατρεύονται μέχρι και σήμερα. Για το αστήρευτο πάθος τους ως προς ένα επάγγελμα που μπορούσε να τους αφαιρέσει την ζωή το επόμενο λέπτο.
Ωστόσο, ακόμα και τότε, υπήρχε ξεκάθαρη ιεραρχία. Η αγέλη είχε τον δικό της αρχηγό και αυτός προερχόταν από την Αργεντινή. Ο Χουάν Μανουέλ Φάντζιο έμεινε στην ιστορία ως ο πρώτος πραγματικά σπουδαίος οδηγός στα χρονικά του σπορ. Όντας ο κατά πολλούς G.O.A.T., τουλάχιστον μέχρι την εποχή του Σουμάχερ, ο Φάντζιο πρόλαβε σε οκτώ χρόνια (1950-58) να κατακτήσει πέντε πρωταθλήματα, προσφέροντας μια κυριαρχία άνευ προηγουμένου (αλλά κι επόμενου), καθώς νίκησε στο 46.6% των αγώνων που εκκίνησε!
Παρόλα αυτά, η κορυφαία ιστορία που θα μπορούσε να διηγηθεί ο “παππούς της F1” στα εγγόνια του όσο ήταν εν ζωή δεν προερχόταν από τα κατορθώματα του στην πίστα, αλλά από αυτά που δεν μπόρεσε να επιδείξει του εντός αυτής το 1958 στην Κούβα. Ο λόγος; Βρίσκοταν υπό καθεστώς… χλιδάτης αιχμαλωσίας από τους επαναστατές της χώρας!
Ας πιάσουμε όμως το νήμα από την αρχή.
Πως έφτασε η F1 στην Κούβα;
Εύλογη η απορία σας, μιας και μιλάμε για μια χώρα που δεν έχει φιλοξενήσει αγώνα πρωταθλήματος για πάνω από εξήντα χρόνια! Κι όμως, υπήρχε μια εποχή όπου η χώρα της Κεντρικής Αμερικής θεωρείτο ελκυστικός προορισμός για το άθλημα, για προφανείς εμπορικούς λόγους.
Ο δικτάκτορας της χώρας, Φουλχέσιο Μπατίστα, θέλοντας να αναβαθμίσει την θελκτικότητα της Κούβας, ξεκίνησε το 1953 μια… αναδόμηση της πρωτεύουσας της. Μέχρι το 1957, χάρη στην στήριξη της μαφίας, ο Μπατίστα είχε μετατρέψει την Αβάνα σε Λας Βέγκας της Καραϊβικής, με πολυτελή καζίνο και ξενοδοχεία για κάθε γούστο. Όλα αυτά στον βωμό της κοινωνικής ευημερίας, η οποία σύρθηκε κάτω από το χαλί.
Όταν ο “Πρίγκηπας της Ζαμούντα” οδήγησε μια ομάδα της F1 στην χρεωκοπία
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν η άνοδος της δημοφιλίας του Φιντέλ Κάστρο, το επαναστατικό κίνημα του οποίου εξελίχθηκε σε ρυθμιστή των εσωτερικών εξελίξεων. Ωστόσο, αυτό που δεν κατάφερε τόσο καλά ο Κάστρο, ήταν να “ιδρώσει” το αυτί των μεγάλων δυνάμεων, οι οποίες ανεχόντουσαν τις πολιτικές του Μπατίστα δίχως ιδιαίτερες επιφυλάξεις. Όμως, στην προσπάθεια του να αυξήσει των αριθμό των τουριστών στην χώρα του, ο δικτάτορας έδωσε μια μοναδική ευκαιρία για ένα ανεπανόρθωτο χτύπημα.
Το 1957, διοργανώνεται στην Αβάνα το πρώτο Γκραν Πρι στην ιστορία της Κούβας. Ο αγώνας δεν είχε ανταγωνιστικό χαρακτήρα, μιας και είχε προαποφασιστεί πως δεν θα μοιραστούν βαθμοί ανάλογα με την τελική κατάταξη. Σε αυτή την… φιλική κούρσα, ο Φάντζιο τερμάτισε πρώτος, μπροστά από τον φίλο του και επίσης θρυλικό οδηγό, Στέρλινγκ Μος.
Η απρόσμενη ευκαιρία για χαλάρωση γλύκανε τους οδηγούς, ο αγώνας προσέλκυσε πάνω από 100.000 θεατές και ο Μπατίστα απέκτησε την διεθνή αναγνώριση που χρειαζόταν. Αρκετή, έτσι ώστε να “αναγκάσει” την F1 να επιστρέψει ένα χρόνο αργότερα για τον ίδιο σκοπό. Μόνο που αυτή την φορά, η έκβαση δεν ήταν θριαμβευτική. Όσο ο Μπατίστα οραματιζόταν το όνομα του στα πρωτοσέλιδα της εποχής, οι επαναστάτες του Κάστρο βρήκαν την χαραμάδα που έψαχναν για να “ακουστούν” στα… σημαντικά πιόνια της σκακιέρας. Ποιο ήταν το σχέδιο τους; Να απαγάγουν τον νυν πρωταθλητή της F1 για να σαμποτάρουν την γιορτή του Μπατίστα! Τι πιο σύνηθες;
Η πιο… φιλέσπλαχνη απαγωγή της ιστορίας
Το βράδυ πριν τον αγώνα, Φάντζιο και Μος διασκέδαζαν στο ξενοδοχείο τους στην Αβάνα, όταν ένας νεαρός απήγαγε τον Αργεντινό υπό την απειλή όπλου. Το θύμα; Ευδιάθετο! Όταν κατάλαβε πως δεν ήταν φάρσα, ζήτησε από τους απαγωγείς να μην πάρουν μαζί τους και τον Μος γιατί βρίσκεται στον… μήνα του μέλιτος, ενώ δέχθηκε να οδηγηθεί στο αμάξι των δραστών δίχως καμία πίεση!
Η συνεργασία ανάμεσα στις δύο πλευρές αποδείχθηκε κάτι παραπάνω από ευοίωνη, καθώς οι απαγωγείς του Φάντζιο αποδείχθηκαν ιδιαιτέρως συναισθηματικοί. Φρόντισαν να εξηγήσουν στο θύμα τους λόγους της απαγωγής του από την πρώτη στιγμή, του ζήτησαν επανειλλημένα συγγνώμη, του προσέφεραν όλες τις ανέσεις που θα είχε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του και του υποσχέθηκαν πως δεν πρόκειται να τον βλάψουν στο σύντομο χρονικό διάστημα που θα βρίσκεται στην… παρέα τους.
Όχι και η πιο τυπική απαγωγή που θα ακούσεις σήμερα.
Ο Φάντζιο δε, φάνηκε εναρμονισμένος με τις πρακτικές του Κάστρο, καθώς όταν κλήθηκε να σχολιάσει την απαγωγή του λίγες μήνες αργότερα, την χαρακτήρισε “άλλη μια εμπειρία”. Το ακόμα πιο τρελό της υπόθεσης, είναι πως ο Φάντζιο ανέπτυξε φιλικούς δεσμούς με τον απαγωγέα του, ο οποίος ήταν και από τους τελευταίους ανθρώπους που τον επισκέφθηκε στην Αργεντινή το 1995, λίγο πριν τον θάνατο του!
Το ίδιο βράδυ της αρπαγής, ο Αργεντινός ενημέρωσε μετά από οδηγία των δραστών πως είναι αιχμάλωτος αλλά καλά στην υγεία του. Στο γράμμα αυτό δεν έκανε γνωστό αν θα αγωνιζόταν στον αγώνα της επόμενης ημέρας, αναγκάζοντας τον Μπατίστα να εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό για την εύρεση του, ακόμα και να κλείσει τα αεροδρόμια της χώρας υπό τον φόβο της φυγάδευσης του οδηγού! Οι ολονύχτιες έρευνες ήταν άκαρπες και έτσι ο δικτάτορας της Κούβας αναγκάστηκε να εκκινήσει τον αγώνα δίχως το αστέρι του, το οποίο και αντικατέστησε με έναν άσημο Γάλλο. Αυτό που δεν γνώριζε, ήταν πως το κακοστημένο σόου τους θα εξελισσόταν γρήγορα σε τραγωδία.
Το δυστύχημα που “έριξε” τον Μπατίστα
Από τους πρώτους κιόλας γύρους ήταν εμφανές πως υπήρχε διαρροή λαδιού σε πολλά κομμάτια της πίστας. Αυτό ήταν αποτέλεσμα μιας βλάβης στην Porsche του Ρομπέρτο Μιέρα, ωστόσο οι διοργανωτές αρνήθηκαν να διακόψουν τον αγώνα, θεωρώντας πως πρόκειται για άλλο ένα τέχνασμα των επαναστατών για να σαμποτάρουν τον αγώνα. Μόλις στον έκτο γύρο ωστόσο, το γιορτινό κλίμα μετατράπηκε σε οδύνη.
Η Ferrari του εθνικού ήρωα Αρμάντο Γκαρσία Σιφουέντες έφυγε από την πορεία της λόγω του λαδιού στο οδόστρωμα και έπεσε με φόρα πάνω στις κερκίδες των θεατών. Ο Κουβανός απεβίωσε, “παίρνοντας” μαζί του άλλους επτά συνανθρώπους του, ενώ 30 οδηγήθηκαν τραυματισμένοι στο νοσοκομείο!
Ο Στέρλινγκ Μος δεν ήταν ενήμερος για την τραγωδία, με αποτέλεσμα να δει πρώτος μια από τις πλέον αιματοβαμμένες καρό σημαίες της ιστορίας. Ο Φάντζιο εμφανίστηκε στην πρεσβεία της Αργεντινής λίγες ώρες μετά το τέλος του αγώνα, ενώ ο Μπατίστα έγινε αντικείμενο χλευασμού στα διεθνή ΜΜΕ, τα οποία τάχθηκαν με τον Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος κατάφερε να “ρίξει” τον Μπατίστα από τον προεδρικό θώκο μόλις 10 μήνες αργότερα!
Ο Φάντζιο, πέντε μήνες πριν την απόσυρση του, είχε καταφέρει δια της απουσίας του να αλλάξει μια για πάντα το πολίτευμα μιας χώρας! Ο άνθρωπος που έμεινε στην ιστορία ως εκείνος που κατάφερε να τιθασεύσει ένα μονοθέσιο που δεν είχε ούτε καν ζώνη ασφαλείας, μπορεί να θεωρηθεί κάλλιστα ως ο… διπλωματικός μεσάζοντας στο ραντεβού της Κούβας με τη νέα σελίδα της ιστορίας της.
Μπορεί το Γκραν Πρι του 1960 στην κακοστημένη πίστα ενός στρατιωτικού αεροδρομίου να ήταν η τελευταία παρουσία της F1 στην χώρα της Καραϊβικής, μιας και ο Κάστρο θεωρούσε το σπορ ως μια κακόγουστη καπιταλιστική συνήθεια της Δύσης, όμως ο μηχανοκίνητος αθλητισμός συνετέλεσε (άθελά του) σε μια από τις μεγαλύτερες πολιτισμικές αλλαγές στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Όταν ο νεαρός Φοστίνο Πέρεζ έπαιρνε αιχμάλωτο τον μελλοντικό φίλο του, Χουάν Μανουέλ Φάντζιο, το ημερολόγιο έγραφε 23 Φεβρουαρίου και η αντίστροφη μέτρηση για την αλλαγή σελίδας στην Κούβα είχε μόλις ξεκινήσει…
1 Σχόλιο
ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΉ ΙΣΤΟΡΊΑ… ΩΡΑΙΟΣ Ο ΦΙΝΤΈΛ…