Το πλάνο του προέδρου Σι Τζινπίνγκ για να μετατρέψει την Κίνα σε μία ποδοσφαιρική υπερδύναμη και τα μέχρι στιγμής αποτελέσματά του.
Μόλις επτά χρόνια πριν ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ βγήκε και ανακοίνωσε με μεγάλη πυγμή και περίσσεια αυτοπεποίθηση το σχέδιό του για να καταφέρει να μετατρέψει την Κίνα σε βασίλισσα του ποδοσφαίρου, αλλά και νικήτρια του Μουντιάλ μέχρι το 2050.
Όσο κι αν οι πρώτες ύλες ήταν εκεί, δηλαδή ο μεγάλος πληθυσμός της χώρας, η οργάνωση, αλλά και τα χρήματα για να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις, το πλάνο του δεν έπαυε να φαντάζει μεγαλεπήβολο λόγω της αφετηρίας από την οποία έπρεπε να ξεκινήσει η ασιατική χώρα.
Λίγα χρόνια μετά κανείς δεν μπορεί να πει ακόμα πως το πλάνο απέτυχε, αφού είναι αρκετά νωρίς, ωστόσο σίγουρα δεν έχουν κυλήσει όλα ρολόι και η Κίνα συνάντησε κάποιες δυσκολίες.
Φυσικά, δεν το έχει βάλει ακόμα κάτω, έκανε τις απαραίτητες αναπροσαρμογές και δείχνει έτοιμη να συνεχίσει προς εκείνη την κατεύθυνση. Άλλωστε το… ταμείο γίνεται πάντα στο τέλος.
Το μεγαλεπήβολο σχέδιο του Σι Τζινπίνγκ για το ποδόσφαιρο της Κίνας
«Το ποδόσφαιρο είναι το όπιο του λαού» είχε αναφέρει πριν αρκετά χρόνια ο θρυλικός προπονητής της Μίλαν και της εθνικής Ιταλίας, Αρίγκο Σάγκι παραφράζοντας την διάσημη φράση του Καρλ Μαρξ για την θρησκεία.
Πολλές χώρες ανά τον κόσμο σήμερα οι οποίες διοικούνται από καθεστώτα όχι και τόσο δημοκρατικά, χρησιμοποιούν την λάμψη του ποδοσφαίρου και του αθλητισμού γενικότερα για να φτιάξουν το προφίλ προς τον υπόλοιπο κόσμο. Τρανό παράδειγμα των τελευταίων ετών είναι το Κατάρ, τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία.
Κάτι αντίστοιχο είχαν στο μυαλό τους και στην Κίνα, που είναι μία χώρα που υπάρχει ένα κομμουνιστικό καθεστώς, όταν ο πρόεδρός της, Σι Τζινπίνγκ ανακοίνωσε το μεγάλο του σχέδιο, που είχε στόχο να καταστήσει την Κίνα μία παγκόσμια υπερδύναμη στο άθλημα αυτό.
Οι λόγοι ήταν τόσο το πρεστίζ της χώρας που δεν δεχόταν η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου αυτή τη στιγμή να βρίσκεται τόσο πίσω στον βασιλιά των σπορ, αλλά και το οικονομικό κομμάτι, αφού στο ποδόσφαιρο διακινούνται πλέον τεράστια οικονομικά ποσά και δεν γινόταν αυτή να έχει μηδενικό μερίδιο σ’ αυτά.
Ο ίδιος ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ είχε διατρανώσει σε δηλώσεις του την σημασία που έχει για κείνον το ποδόσφαιρο στο μέλλον της χώρας: «Το να εφαρμόσεις το κινεζικό όνειρο της ένδοξης αναγέννησης του κινεζικού έθνους είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το όνειρο της Κίνας να γίνει μία ποδοσφαιρική υπερδύναμη».
Έτσι, λοιπόν, έχοντας αυτό το σκεπτικό εκπόνησε ένα πλάνο βάσει του οποίου η Κίνα θα ήταν ικανή το μακρινό 2050 να κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο. Πόσο αισιόδοξο ακούγεται ε;
Αυτό το σχέδιο χωριζόταν στην επίτευξη τριών επιμέρους στόχων, η δυσκολία των οποίων αυξανόταν κλιμακωτά. Την συμμετοχή σ’ ένα Μουντιάλ, την διοργάνωση ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου και μετέπειτα την κατάκτησή του.
Το πρώτο ας το πούμε checkpoint του πλάνου θα ήταν η κατασκευή 20 χιλ. ειδικών ποδοσφαιρικών σχολείων, 20.000 προπονητικών κέντρων, καθώς και 70 χιλ. γηπέδων σε όλη τη Κίνα μέχρι το 2020. Σύμφωνα με τις μελέτες που είχαν γίνει, αυτό θα έκανε 30-50 εκατ. παιδιά να ασχοληθούν με το άθλημα. Μάλιστα, θα εισήγαγαν και μάθημα σχετικό με το ποδόσφαιρο στα δημοτικά σχολεία.
Διαβάστε ακόμη: Στάδιο Λουσαΐλ: Το γήπεδο τού τελικού στο Κατάρ και το top 10 των μεγαλύτερων ποδοσφαιρικών γηπέδων
Στα επόμενα πέντε χρόνια, δηλαδή μέχρι το 2025, θα δημιουργηθούν 16-18 ποδοσφαιρουπόλεις, με την κάθε μία να έχει δύο επαγγελματικές ομάδες, ένα προπονητικό κέντρο και μία μικρότερη ομάδα τοπικών προπονητικών.
Μπορεί για μας να φαντάζουν υπερβολικά αυτά τα νούμερα αλλά για εκείνους δεν είναι τόσο λόγω του πληθυσμού όσο και των οικονομικών δυνατοτήτων της χώρας, αφού πρόκειται για το κράτος που ευθύνεται για την παραγωγή του 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Το 2030 τα ειδικά σχολεία θα πρέπει να έχουν φτάσει τις 50.000 αυξάνοντας ακόμα περισσότερο τα παιδιά που θα ασχολούνται με το σπόρ. Επίσης εκείνη τη σεζόν θα πρέπει η εθνική της Κίνας να έχει ήδη γίνει μία από τις καλύτερες χώρες σε ranking στην Ασία ενώ η αντίστοιχη των γυναικών να είναι στις καλύτερες του κόσμου. Άλλωστε αυτή είναι σε καλύτερο επίπεδο, αφού για παράδειγμα έχει ήδη κερδίσει την πρόκρισή της στο Μουντιάλ Γυναικών του 2023.
Στο τελικό στάδιο του σχεδίου δηλαδή το 2050 θα πρέπει η Κίνα να έχει γίνει μία υπερδύναμη που θα συγκαταλέγεται μέσα στις 20 καλύτερες χώρες σε ranking στην FIFA και θα έχει ήδη διοργανώσει και κερδίσει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο.
Σιγά σιγά μετά τις εξαγγελείες αυτού του σχεδιού οι κινεζικές εταιρείες άρχισαν να επενδύουν τεράστια ποσά στο ποδόσφαιρο τόσο στο εγχώριο όσο και στο εξωτερικό. Το 2017 η εταιρεία Wanda έγινε key sponsor της FIFA ενώ στο πρόσφατο Euro υπήρχαν διαφημίσεις κινεζικών εταιρειών, όπως του Tik Tok.
Λόγω του σχεδίου της κυβέρνησης πολλοί επενδυτές έσπευσαν να αγοράσουν ομάδες και στην Ευρώπη. Από το 2014 έως το 2017 πάνω από 2,5 δις έφυγαν από την χώρα και κατέληξαν σε ευρωπαϊκές ομάδες, με τους επενδυτές να αποκτούν κλαμπ όπως η Μίλαν, η Ατλέτικο Μαδρίτης και η Ίντερ, αλλά και μικρότερα όπως η Νορθάμπτον (league 2), η Μονπελιέ (Λιγκ 2) και η Γουλβς (Τσάμπιονσιπ).
Για να μην θυμίσουμε το πακτωλό χρημάτων που ξόδευαν πριν λίγα χρόνια οι κινεζικές ομάδες για να φέρουν στην χώρα τους παίκτες, όπως οι Χουλκ, Όσκαρ, Μπακαμπού κλπ.
Όσον αφορά το ποδόσφαιρο γυναικών της χώρας πριν λίγες μέρες (24/10) ανακοινώθηκε ένα νέο πλάνο καθολικά γι’ αυτό το οποίο θα ξεκινήσει από τώρα και θα φτάσει μέχρι το 2035 οπότε και πρέπει να έχει επιτευχθεί ο στόχος του.
Αυτό περιλαμβάνει την δημιουργία 30 προπονητικών κέντρων για τα οποία θα είναι από κοινού υπεύθυνοι η ομοσπονδία και το εθνικό γραφείο αθλημάτων της χώρας, καθώς και την δημιουργία τριών κατηγοριών στις οποίες θα συμμετέχουν 50 ομάδες με την μορφή 12-14-24. Μάλιστα, οι ομάδες της CSL αναμένεται να δημιουργήσουν ομάδες γυναικών.
Απώτερος σκοπός η εθνική ομάδα της χώρας να φτάσει στα προημιτελικά του Μουντιάλ του 2023 και των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού το 2024 και στα ημιτελικά του Μουντιάλ του 2027 και των Ολυμπιακών Αγώνων του 2028. Τελευταίοι κρίκοι αυτής της αλυσίδας των στόχων θα είναι η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Γυναικών το 2031 και η κατάκτηση μιας θέσης στην πρώτη τριάδα εκεί, αλλά και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2032. Έτσι, μέχρι το 2035 το ποδόσφαιρο θα είναι άθλημα στο οποίο θα υπάρχει ευρεία συμμετοχή από τις γυναίκες της χώρας.
Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα που έχει φέρει το σχέδιο αυτό στο ποδόσφαιρο της Κίνας
Η αλήθεια είναι πως το σχέδιο αυτό μέχρι στιγμής, αν και έχουν περάσει μόλις επτά χρόνια, σίγουρα δεν έχει πάει όπως περίμεναν. Κανείς δεν προκαταβάλει το αποτέλεσμα, καθ’ ότι είναι ακόμη νωρίς, όμως σίγουρα μπορούμε να δούμε πως σε μερικούς τομείς τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει.
Για παράδειγμα το πρωτάθλημα της χώρας παραμένει χαμηλού επιπέδου, μετά τον τερματισμό όλων αυτών των τεράστιων μεταγραφών που γινόντουσαν πριν λίγα χρόνια με αποκορύφωμα το χειμερινό μεταγραφικό παράθυρο της σεζόν 2016-2017, όταν η κινεζική λίγκα ξεπέρασε σε δαπάνες για μεταγραφές όλες τις υπόλοιπες ξοδεύοντας 403 εκατ. ευρώ (κορυφαία κίνηση η μεταγραφή του Όσκαρ από την Τσέλσι στην Σανγκάι SIPG αντί 60 εκατ. ευρώ).
Εκείνο το μεταγραφικό παράθυρο η Premier League ξόδεψε 276,5 εκατ. ευρώ, η Ligue 1 171,4 εκατ., η Bundesliga 114 εκατ. η Serie A 107,4 εκατ. και η La Liga μόλις 27,7 εκατ.
Οι μεταγραφές αυτές μπορεί να βελτίωναν το επίπεδο του πρωταθλήματος, όμως, άρχισαν να πληγώνουν την οικονομία της χώρας. Βλέπετε τα κλαμπ από την χώρα της Ασίας ξόδευαν δυσθεώρητα ποσά για να πείθουν τόσο τους παίκτες όσο και τις ομάδες τους να τους αφήνουν. Κάποιοι απ’ αυτούς ήταν μεγάλοι σε ηλικία και δεν είχαν μεταπωλητική αξία ενώ άλλοι απλά τα παρατούσαν (βλ. Όσκαρ) και δεν τους ήθελε κανείς μετά, με αποτέλεσμα οι ομάδες να μην μπορούν να πουλήσουν τους παίκτες και να έχουν έτσι μόνιμη ζημία.
Για να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο τέθηκε το 2018 σε ισχύ νόμος που έλεγε πως κάθε ομάδα που ξοδεύει περισσότερα από 5 εκατ. λίρες για να φέρει έναν παίκτη εκτός συνόρων θα έπρεπε να πληρώσει το αντίστοιχο ποσό της μεταγραφής σαν φόρο στην ομοσπονδία της χώρας για να εγκριθεί η κίνησή της. Κάτι που αποθάρρυνε αρκετά τις ομάδες στις κινήσεις μεγάλου βεληνεκούς.
Διαβάστε ακόμη: Βίτορ Περέιρα: Η αποτυχημένη επιλογή της Σανγκάη για την εγκαθίδρυση της «αυτοκρατορίας» της!
Και για όσους δεν κατάλαβαν από τον προηγούμενο μέτρο και είχαν σκοπό να συνεχίσουν, τέθηκε σε ισχύ το 2020 και salary cap. Έτσι, περιορίζονταν τα χρήματα που μπορούσαν να λάβουν οι παίκτες που έρχονταν απ’ έξω, γεγονός που έκανε αδύνατον για τις ομάδες να προσφέρουν τις δελεαστικές και εξωπραγματικές απολαβές που προσέφεραν τα προηγούμενα χρόνια.
Το τελικό χτύπημα της κυβέρνησης ήταν να βγάλει τα ονόματα των εταιρειών δίπλα απ’ αυτά των ομάδων κι έτσι επήλθε περαιτέρω ζημία τόσο με την αποχώρηση χορηγών όσο και με την αποχώρηση των ιδιοκτητών εταιρειών
Έτσι, προστατέφθηκε μεν η οικονομία, αλλά διαλύθηκε το φαντασμαγορικό πρωτάθλημα που προσπαθούσαν να δημιουργήσουν.
Φυσικά, η Κίνα δεν άφησε στην τύχη τους ούτε τα κεφάλαια που έφευγαν προς το εξωτερικό σε επενδύσεις προς ξένες ομάδες. Έτσι, το 2017 το κράτος έβγαλε νέους κανόνες σχετικά με τις επενδύσεις στο εξωτερικό (κομμουνιστικό κράτος γαρ) που περιελάμβαναν και τα σπορ, και είχε ως αποτέλεσμα οι αθλητικές ομάδες να μπουν στην λίστα των απαγορευμένων επενδύσεων μαζί με τα σινεμά και τα real estate. Οπότε πολλοί Κινέζοι επενδυτές εγκατέλειψαν τους συγκεκριμένους τομείς για να είναι αρεστοί στο κράτος, αλλά και να μην έχουν περαιτέρω μπλεξίματα.
Κάνοντας λοιπόν ένα μίνι απολογισμό το 2022 η εθνική Κίνας είναι εκτός Μουντιάλ και στην 79η θέση του ranking της FIFA, η ομάδα των γυναικών της στην 15η θέση ενώ το πρωτάθλημα είναι πιο κάτω απ’ ότι όταν ξεκινούσε το πλάνο λόγω της φυγής όλων αυτών των ονομάτων, αλλά και των κεφαλαίων.
Η Κίνα κέντρο του ενδιαφέροντος για τους ευρωπαϊκούς συλλόγους
Αυτή τη στιγμή η αγορά της Κίνας και της Ασίας γενικότερα αποτελούν τις πιο hot αγορές του πλανήτη για το ποδόσφαιρο, αφού οι μεγάλες ομάδες της Ευρώπης έχουν ήδη «ξεζουμίσει» τις χώρες τους και γενικότερα την γηραιά ήπειρο. Είναι και οι ΗΠΑ, αλλά οι στην Ασία συγκεντρώνεται αυτή τη στιγμή σχεδόν ο μισός πλανήτης από άποψη πληθυσμού. Έτσι, οι ευρωπαϊκές ομάδες μπορούν να πετύχουν την αύξηση των χορηγιών τους, αλλά κι εκείνη των χρημάτων που λαμβάνουν από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και από το merchandising μέσω της επέκτασής τους.
Η Κίνα, λοιπόν, που είναι η χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό παγκοσμίως (1,4 δις άνθρωποι) έχει ένα τεράστιο αγοραστικό κοινό το οποίο θέλουν να εκμεταλλευτούν οι ποδοσφαιρικές ομάδες παγκοσμίως. Φυσικά, αυτό δεν είναι περίεργο, αφού ήδη εταιρείες κολοσσοί απ’ όλο τον κόσμο και διάφορους τομείς έχουν κάνει το άνοιγμά τους προς τον ασιατικό γίγαντα, όπως η Apple, η Volkswagen και η Nike. Η Κίνα είναι άλλωστε η χώρα με την μεγαλύτερη αγορά smartphone του πλανήτη, την μεγαλύτερη αγορά ρουχισμού και την μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτων στον κόσμο λόγω του πληθυσμού της.
Η πρώτη φορά που το αντιλήφθηκαν αυτό οι ομάδες ήταν όταν η Ρεάλ Μαδρίτης έκανε το πρώτο της tour στην Ασία το 2003 και πούλησε περισσότερες από 200.000 φανέλες σε 17 μέρες.
Ο τότε Υπεύθυνος μάρκετινγκ της Ρεάλ Μαδρίτης, Χοσέ Άνχελ Σάντσεθ, που από το 2009 είναι CEO της «βασίλισσας» είχε πει: «Τελικά ίσως υπάρχουν έξι ομάδες με μπραντ παγκοσμίου επιπέδου. Οι άνθρωποι θα υποστηρίζουν μία τοπική ομάδα και μία από τις έξι αυτές μεγάλες. Πρέπει να κερδίσουμε την θέση μας σ’ αυτές».
Έπειτα απ’ αυτό άρχισαν όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές ομάδες να ακολουθούν την Ρεάλ Μαδρίτης με αποτέλεσμα έτσι το 2019 τα μεγαλύτερα κλαμπ της Ευρώπης να διοργανώσουν Pre-Season Tour στην Ασία και τις ΗΠΑ.
Για να κερδίσεις όμως αποτελεσματικά την θέση σου σε μία τέτοια αγορά ήθελε σχέδιο. Αυτό αποτελούνταν από τρία πράγματα. Το άνοιγμα τοπικών γραφείων, τις συνεργασίες με τοπικές εταιρείες και την ίδρυση ακαδημιών για να κάνουν σκάουτινγκ και να αναπτύξουν τοπικά ταλέντα.
Ακόμη έπρεπε οι ομάδες να κατανοήσουν τις συνθήκες, τα ήθη και τα έθιμα, καθώς και τις συνήθειες των καταναλωτών της χώρας. Π.χ. για παράδειγμα ο μέσος οπαδός στην Κίνα είναι άνδρας μέσης ηλικίας, που προτιμά να βλέπει ποδόσφαιρο παρά να παίζει και του αρέσει να δένεται περισσότερο με παίκτες παρά με ομάδες.
Επίσης ένας άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας ειδικά για την Κίνα είναι τα social media. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας (1 δις από το 1,4 που είναι συνολικά) χρησιμοποιεί το ίντερνετ και κατά κύριο λόγο μέσω των κινητών τηλεφώνων. Κατ’ επέκταση πρόκειται για έναν λαό που ασχολείται πολύ με τα social media, τα δικά του όμως, αφού μην ξεχνάμε πως τα δικά μας δεν λειτουργούν εκεί. Εκείνοι έχουν το Tencent, το Weibo και το Douyin.
Σίγουρα αυτό είναι ένα σημαντικό έξοδο, όμως προσφέρει σημαντικό αντιστάθμισμα, αφού οι Κινέζοι μέχρι και που ψωνίζουν μέσα από τις εφαρμογές αυτές. Π.χ. το κύριο έσοδο του Tencent δεν είναι η διαφήμιση, αλλά οι πωλήσεις προϊόντων μέσω του WeChat. Άρα προσφέρουν μεγαλύτερες εμπορικές ευκαιρίες.
Η πρώτη ομάδα που έκανε στροφή με οργανωμένο πλάνο προς την αγορά της Ασίας και της Κίνας ήταν η Μπάγερν Μονάχου. Προτίμησε να φτιάξει εκεί δικές της ακαδημίες από το να κάνει συνεργασία με κάποια ομάδα, κάτι που μπορεί να της κόστισε περισσότερο, αλλά την βοήθησε να έχει περισσότερο έλεγχο, ευελιξία, καλύτερη πρόσβαση στο κοινό, αλλά και αξιοπιστία που δεν έχουν καταφέρει άλλες ομάδες. Επίσης, για κάποιο λόγο στην Κίνα έχουν ιδιαίτερα αδυναμία στο Oktoberfest και τα γερμανικά προϊόντα, γεγονός που έβαλε κι αυτό το… χεράκι του.
Ο πρώην πρόεδρός της, Καρλ Χάινς Ρουμενίγκε είχε πει άλλωστε: «Όταν η κυβέρνηση της Κίνας ξεκινά ένα τόσο φιλόδοξο πρότζεκτ, δεν χρειάζεται να είσαι προφήτης για να προβλέψεις πως το ποδόσφαιρο θα είναι το κυρίαρχο σπορ στην Κίνα στο εγγύς μέλλον»
Πηγή: Tifo Football, Athletic Interest
